คำถาม-คำตอบที่น่าสนใจเกี่ยวกับการจัดฟัน

การจัดฟันมีประโยชน์อย่างไร ?

ประโยชน์ที่เห็นได้ชัดจากการจัดฟันก็คือ ฟันก็จะมีการเรียงตัวสวยขึ้น ฟันที่เคยห่าง ก็จะชิด ฟันที่เคยเกซ้อนก็จะเรียงตัวเรียบเป็นระเบียบมากขึ้น ฟันที่ยื่นก็จะถูกกดเข้าไปในตำแหน่งที่เหมาะสม ทำให้ดูสวยงามขึ้น ซึ่งก็จะเป็นการช่วยเสริมสร้างบุคลิก ทำให้เจ้าของฟันมีความมั่นใจในตัวเอง กล้าที่จะพูดคุย กล้าที่จะยิ้ม หรือหัวเราะ นอกจากนี้ฟันมีการเรียงตัวที่สวยงาม การสบของฟันจะดีขึ้น ซึ่งมีผลทำให้การบดเคี้ยวดีขึ้นด้วย

ประโยชน์อีกประการหนึ่งก็คือ เมื่อฟันมีการเรียงตัวเหมาะสม ก็จะสามารถแปรงทำความสะอาดได้ง่าย ทำให้ไม่เกิดฟันผุ หรือเป็นโรคเหงือก ถ้าแปรงฟันได้ดี สะอาดไม่มีเศษอาหารตกค้างอยู่ตามซอกฟัน ก็ย่อมขจัดความกังวลว่าเราจะมีกลิ่นปากซึ่งเป็นที่รังเกียจของคนอื่นออกไปได้ ทำให้มีความมั่นใจในตัวเองเพิ่มขึ้น เป็นการส่งเสริมบุคลิกภาพอีกเหมือนกัน

การจัดฟันควรจะเริ่มจัดเมื่อไรถึงจะดี ?

ความผิดปกติบางอย่างก็ต้องเริ่มทำในเด็กๆ เช่น เด็กที่มีขากรรไกรล่างที่มีขนาดใหญ่กว่าขากรรไกรบน หรือมีขากรรไกรบนใหญ่กว่าขากรรไกรล่างมากๆ หรือในกรณีที่พบความผิดปกติของความสัมพันธ์ของขากรรไกรและการเรียงตัวของฟันอย่างมากมายตั้งแต่ระยะฟันน้ำนมหรือระยะฟันผสม ก็ควรเริ่มทำการรักษาได้เลย ซึ่งการรักษาต้องทำในขณะที่ยังมีการเจริญเติบโตของใบหน้าและขากรรไกร คือในขณะที่อายุไม่เกิน 14 ปี ในเด็กผู้ชาย และ อายุไม่เกิน 13 ปี ในเด็กผู้หญิง หรือจะดูจากฟันก็จะเป็นระยะที่มีทั้งฟันแท้และฟันน้ำนมอยู่

เด็กบางรายก็ต้องจัดฟันเร็วขึ้น เช่นในเด็กที่มีความเคยชินบางอย่าง เช่น ชอบดูดนิ้ว แทะเล็บ เอาลิ้นดุนฟัน กัดริมฝีปาก อุปนิสัยเหล่านี้มีผลต่อการเรียงตัวของฟัน หรืออาจมีผลต่อการเจริญเติบโตของใบหน้าและขากรรไกร ถ้าไม่เลิกอุปนิสัยเหล่านี้ การหายใจทางปาก การกลืนที่ผิด ก็มีผลต่อตำแหน่งและการเรียงตัวของฟันเช่นกัน

การจัดฟันในผู้ใหญ่ ทำได้หรือไม่ ?

ได้ แต่ก็มีข้อแม้ว่า ต้องมีการดูแลรักษาฟันอย่างดี และไม่เป็นโรคเหงือกอย่างรุนแรง ผู้ใหญ่บางคนก็จัดเพราะมีการถอนฟันไปเป็นระยะเวลานานๆ แล้วไม่ได้ใส่ฟัน ทำให้ฟันที่อยู่ข้างๆ ซี่ที่ถูกถอนไปล้มเข้าไปในที่ที่ถูกถอนฟันไป ทำให้เคี้ยวอาหารไม่ได้ดี อาจทำให้เป็นโรคเหงือกด้วย พอจะใส่ฟันก็ใส่ไม่ได้ ต้องจัดฟันโดยตั้งฟันที่ล้มขึ้นเพื่อจะได้ใส่ฟันได้ บางคนจัดเพื่อทำให้ดูสวยงามขึ้น บางคนก็จัดเพื่อสุขภาพ ทำให้แปรงฟันได้สะอาดขึ้น และบดเคี้ยวอาหารได้ดีขึ้น

เครื่องมือจัดฟันมีกี่ชนิด และแต่ละชนิดใช้ต่างกันอย่างไร ?

เครื่องมือจัดฟันแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือเครื่องมือจัดฟันชนิดถอดได้ และเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่น

เครื่องมือจัดฟันชนิดถอดได้ จะใช้ในกรณีที่ต้องการเคลื่อนฟันบางซี่ เครื่องมือจะทำงานเมี่อเครื่องมืออยู่ในปาก ข้อดีคือสามารถถอดออกได้ตอนรับประทานอาหารและตอนแปรงฟัน การดูแลทำความสะอาดฟันทำได้ง่ายกว่าเครื่องมือชนิดติดแน่น แต่มีข้อเสียอยู่บ้าง กล่าวคือ ถ้าคนไข้ไม่ใส่ การจัดฟันนั้นจะไม่ได้ผล

เครื่องมือแบบติดแน่น เครื่องมือจะติดแน่นกับฟัน เครื่องมืออาจเป็น stainless steel หรือ ceramics จะติดกับฟันคนไข้ไม่สามารถถอดเครื่องมือชนิดนี้ออกเองได้ เราจะใช้เมื่อเคลื่อนฟันหลายๆ ซี่พร้อมกัน คนไข้จะรับประทานอาหารโดยมีเครื่องมือชนิดนี้อยู่ในปากด้วย

ระยะเวลาที่ใช้ในการจัดฟันนานเท่าไร ?

โดยเฉลี่ยจะใช้เวลาประมาณ 2 ปี แต่ในบางรายก็อาจเสร็จเร็วกว่านั้น หรือช้ากว่านั้นคือนานถึง 3 ปีก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการเรียงตัวของฟัน และความยากง่ายในการรักษาคนไข้แต่ละคน

นอกจากนี้ ในกรณีที่เริ่มรักษาตั้งแต่ยังเป็นระยะฟันน้ำนมหรือฟันผสม การรักษาจะสิ้นสุดเมื่อไม่มีการเจริญเติบโตของใบหน้าและขากรรไกรแล้ว