หัวข้อวิทยานิพนธ์ การศึกษาตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดูกข้อต่อขากรรไกร และค่ามุมคอนไดลาร์ ไกด์แดนซ์
ชื่อนิสิต นายพงษ์ศักด์ เกิดวงษ์บัณฑิต
อาจารย์ที่ปรึกษา น.ต. จตุพร พุกกะเวส ร.น.
อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม อาจารย์ พิชาญ ชำนาญนิธิอรรถ
ภาควิชา ทันตกรรมจัดฟัน
ปีการศึกษา 2525
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ ปัญหาทางทันตกรรมบดเคี้ยว (Occlusion) ได้มีการถกเถียงกันมานานกว่า 40 ปี ความ คิดเห็นที่แตกต่างกันในความเชื่อถือและทฤษฎีนำไปสู่การพิเคราะห์และการบำบัดรักษาทาง ทันตกรรมที่แตกต่างกันด้วย ข้อโต้แย้งที่สนใจกันมากที่สุดคือ คำจำกัดความและตำแหน่งของ centric relation ตลอดจนกระบวนการณ์ในการหาตำแหน่งนี้ ดังนั้นการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาค่าเฉลี่ยของตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดูกข้อต่อขากรรไกร และค่ามุมคอนไดล่าร์ ไกด์แดนซ์ ของคนไทย โดยใช้ pantograph ตลอดจนนำผลที่ได้มา
เปรียบเทียบกับค่าประมาณที่ใช้ปฏิบัติอยู่
วิธีดำเนินงานวิจัย กลุ่มตัวอย่างของการวิจัยเลือกมาโดยใช้วิธีสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง เป็นเพศชาย 30 คน และ
เพศหญิง 30 คน มีอายุระหว่าง 16 - 25 ปี และไม่เคยมีอาการทางคลินิกที่แสดงถึงความผิดปกติ
ของกระดูก ข้อต่อขากรรไกร
สรุปผลการวิจัย ผลการวิจัยพบว่า
1. ตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดูกข้อต่อขากรรไกรมีค่าเท่ากับ 10.5 (+-)2.76 มม. หน้า tragus โดยอยู่ต่ำกว่า tragus - canthus plane 1.3 (+-)3.17 มม. ในเพศชาย
และ 10.9 (+-)2.75 มม. หน้า โดยอยู่สุงกว่า tragus - canthus plane 0.95(+-) 3.14 มม.
ค่าเฉลี่ยของมุม คอนไดล่าร์ ไกด์แดนซ์ ซึ่งเกิดจาก axis - orbital plane มีค่าเท่ากับ 54.97 (+-)8.09 องศา และ 48.90 (+-)8.67 องศา ในเพศชายและเพศหญิง ตามลำดับ
2.ในการเปรียบเทียบระหว่างด้าน, เพศ ตลอดจนค่าประมาณที่ใช้ปฏิบัติพบว่า ตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดุกข้อต่อขากรรไกร และ ค่ามุมคอนไดล่าร์ ไกด์แดนซ์ ไม่มีความแตกต่างกันในทางสถิติระหว่างด้านขวาและด้านซ้ายของ คอนไดล์ ของทั้งสองเพศ แต่พบว่าตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดูกข้อต่อขากรรไกร และค่ามุม คอนไดล่าร์ ไกด์แดนซ์ มีความแตกต่างกันระหว่างเพศอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ส่วนค่าประมาณ ของตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดูกข้อต่อขากรรไกรที่ใช้ปฏิบัติอยู่ในคณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อยู่ในช่วงค่าเฉลี่ยที่วัดได้จาก pantograph และพบว่า ตำแหน่งที่วัดได้มี
จำนวนเพียงร้อยละ 65 ที่อยู่ในรัศมี 5 มม. จากตำแหน่งประมาณที่ใช้ปฏิบัติ ค่าประมาณของค่ามุม คอนไดล่าร์ ไกด์แดนซ์ ที่มีค่า 40 องศา (Dentatus ARL) อยู่ในช่วงของค่าเฉลี่ยที่ได้จากการวิจัย แต่ ค่า 30 องศา (Hanau model H) ไม่อยู่ในช่วงของค่าเฉลี่ยดังกล่าว ดังนั้นการวิจัยนี้แสดงว่าการใช้ตำแหน่งแนวแกนหมุนของกระดูกข้อต่อขากรรไกรและค่ามุมคอนไดล่าร์ ไกด์แดนซ์จริงของแต่ละบุคคลดีกว่าการใช้ค่าประมาณ นายสมศักดิ์ เจิ่งประภากร